موضوع : علل روی آوردن جوانان به مواد مخدر

امروز مسأ لۀ اعتیاد به مواد مخدر بصورت یک مشکل جهانی و همگانی درآمده است و بدنبال آن میل وروی آوردن  جوانان به مواد مخدر از جمله یکی از دغدغه های اساسی کشورهای جهان و مخصوصا کشورهای در حال توسعه و

توسعه نیافته به شمار می آید. عوامل که جوانان را به مواد مخدر گرایش و سوق میدهد عوامل گوناگوني در گرايش جوانان به مواد مخدر دخيل هستند.اختلاف و از هم پاشيدگي خانوانده، فقر مالي و بيكاري مي باشد.

هم چنان احساس تنهايي و بي پناهي، تقليد،نا آگاهي و كم اطلاعي از پيامدهاي مواد مخدرعوامل روانشناختی: مانند، اختلال های شخصيتي و شخصيت ضد اجتماعي، لذت هاي نفساني زود کنجگاوی، لج بازی شکست روحی وعاطفی دسترسی به موادمخدر و ...... میباشد.

مواد مخدرقدرت تفکر،خلاقیت، توان واستقامت،کوشش و سازندگی را از انسان گرفته و به دنبال آن اساس و ریشه خانواده و اعتقادات باورهای دینی آنها را درمعرض نابودی وازهم پاشیدگی قرارمیدهید ومتاسفانه این روند درکشورما رو به گسترش است.

 در کشورما اکثرا جوانان معتاد را بین سنین 15 الی 34 ساله تشکیل می دهند. این ارقام نشان دهنده وضع خطرناک قشر جوان درکشورمیباشد.مرحله جوانی دوره ای است که نیاز مبرم به رفاه و آسایش و امکانات اشتغال دوست و همسالان صمیمی و مطمین والدین آگاه وبسیاری از نیازهای اجتماعی، روانی و زیستی دارد. جوانان دارای باطنی مملوازتلاش استعداد و خلاقیت است که باید نیروهای موجود درون خودشان را در یک راهی بکار گیرد و برای به کارگیری نیروی درونی جوانان و خلاقیتهای آنان در کشور نیازمند به دولتمردان و سیاستگذاران کاردان و با تجربه می باشد که این نیروهای جوانان را در راه درست و صحیح به کار گیرد درغیر اینصورت به دلیل بی توجهی به علایق و انگیزه های درونی و خواسته های آنان نیروی بالقوه و مقدس این قشر عظیم جمعیت به سمت راههای ناصحیح و خطرناک به کار گرفته خواهد شد .

همچنان که بررسی ها نشان دهنده اینگونه مشکلات در اکثر کشورها می باشد جوانان به دلیل نبودن امکانات مناسب و برنامه های صحیح از جمله : نبود تفریح گاهای سالم، پارک و سرگرمی مناسب جهت سپری کردن اوقات فراغتشان و همچنین نبود مرجع مطمئن جهت بیان احساسات درونی شان بیکاری و نبود شغل مناسب با مدرکشان مشکلات اقتصادی و مالی، مشکلات خانوادگی و خیلی از مشکلات دیگر به سمت مواد مخدر  کشیده می شوند و این امر آسیب های جبران ناپذیری بر ریشه و اساس خانواده و به دنبال آن جامعه می گذارد و جوامع را با بحران خطرناک گرایش به مواد مخدر مواجه می سازد.

درکشورما بالاترین رقم سنی معتادان را افراد نوجوان و جوانان تشکیل می دهند تحقیقات نشان می دهد که افرادی که بر انواع مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند، اغلب اولین تجربه شان را بصورت تفریحی دردوران نوجوانی کسب کرده بودند.

تعدادازجوانان معتاد میگویند: مهمترین عامل گرایش جوانان به سوی مواد مخدر را عوامل فردی، اجتماعی و خانوادگی از جمله معاشرت با دوستان ناباب،بیکاری، شکست تحصیلی،طلاق و اختلافات خانوادگی تشکیل می دهد. و همچنین نتایج تحقیقاتی که طی پژوهش های گوناگون به وجود آمده است و نشان می دهد نوجوانانی که از بودن در خانواده شان احساس رضایت و خشنودی داشته اند و روابط صمیمی و بین اعضای خانواده وجود داشته است کمتر به دنبال مصرف مواد مخدر بوده اند.این یافته ها نشان می دهد که قشر وسیعی از خانواده ها میتوانند با برقراری روابط سالم بین اعضای خانواده خود و تربیت مناسب ازگرایش آنان به مواد مخدروگرفتاری گوناگون اجتماعی آن جلوگیری کنند.

ناآگاهی والدین نسبت به رفتارهایی فرزن دان شان اند که منجر به اعتیاد فرزندان می شود.این عدم آگاهی سبب می شود فرزندان به رفتارهای پرخطرازاین عدم آگاهی خانواده نهایت استفاده را برده واین شرایط می تواند تا جایی ادامه یابد که فرد حتی در کنار خانواده هم مواد اعتیاد آور مصرف کند ولی خانواده به دلیل اینکه با تاثیراین مواد به بدن آگاه نیستند هیچ گاه ممانعت یامخالفتی با آن نشان نمیدهند.

هم چنان پدر یا مادری که مدام فرزندش را سرزنش می کند و با هردلیل پیش پا افتاده او را تحقیر می کند نی تنها اعتماد به نفس او را می گیرد بلکه چنان شکافی در شخصیتش ایجاد می کند که گاهی تا عمق زندگی اش ادامه پیدا می کند.ادامه تحقی باعث می شود جوانان به دنبال پناهگاهی امن برای رهایی از تحقیر شخصیتی خانواده باشند.

در نظام خانواده فرزندان همواره منتظر نگاه محبت آمیز والدین به یکدیگرودر پی آن پذیرفتن محبت آمیز خودشان از طرف والدین شان می باشند.اگر درخانواده ای نظم، امنیت ،احترام و محبت پذیرش محبت آمیز فرزندان از طرف والدین وجود نداشته باشد.فرزندانی خانواده با مشاهده وضع نابسامان خانواده و عدم وجود مهر و محبت والدین راهی جزفرار از خانواده و به دنبال آن پرداختن به کارهای خطرناک مثل اعتیاد نخواهند یافت. این وضعیت و فضای نامناسب ونامساعد خانوادگی و عدم صمیمیت بین افراد خانواده موجب می گردد که فرزندانی چنین خانواده ای برای خود دوستانی بیابند وبه سوی اعتیاد سوق داده شوند. همچنین درگیری و نزاع مداوم بین والدین در محیط خانواده موجب سلب آرامش و آسایش فرزندان در خانه شده و جوانان اوقات فراغت شان رادر خارج از منزل سپری می کنند و همین امر باعث گرایش جوانان به مواد مخدر جهت رسیدن به آرامش آسایش و فرار از نابسامانی وضع ایجاد شده از طرف خانواده به آنان می شود.بر اساس تحقیقاتی که در داخل و خارج از کشور بر روی جوانان معتاد انجام گرفته نشان داده است که علل گرایش جوانان به مواد مخدر اختلاف و نزاع بین والدین بوده

از جمله عواملی که همواره نوجوانان و جوانان را به سمت اعتیاد به مواد مخدر سوق می دهد معاشرت و رفت آمد با دوستا ناباب و منحرف میباشد. وقتی جوانان مورد بی توجهی، بی مهری از طرف خانواده  و نزاع مداوم خانواده قرار می گیرند. گروهی که مورد توجه و احترام آنان قرار می گیرد جستجو و برای خود انتخاب می کنند و از هرجهت سر تسلیم در برابر خواسته های آنان فرو می آورد. همچنین جوانانی که محیط  نابسامانی دارند برای رهایی از وضع نابسامان محیط  خود روی به دوستان ناباب و معتاد می آورند و  احساس آرامش روحی و روانی می کند.

.همچنان احساس  بي گناهي  نسبت به ساير افراد جامعه و احساس اين كه جامعه آنها ار درك نمي كند و به آنان توجهي نمي كند و دوستي براي احساس ابراز و پناه بردن به آنان ندارند تا به آنان تكيه كنند جوانان را به سمت مواد مخدر جهت رسيدن به آسايش و رفاه گرايش مي دهد. همچنين تنهاي و بي كسي و شكست هاي اجتماعي تحصیلی و نداشتن دوستاني صالح و امين، دلسوز و مهربان آنان را به طرف اعتياد سوق مي دهد.

برخي از پديده هاي اجتماعي بوسيله  تقليد از ديگران در جامعه رواج پيدا مي كند. از جمله يكي از اين پديده ها اعتياد است كه درجامعه با تقليد از ديگران،ربه خصوص در بين جوانانی كه از نيروي تقليد بيشتري برخوردارند، گسترش مي يابد. جوانان به خاطر داشتن حس تقليد بيشتر و با مشاهده بزرگان والدين همچنين هنر پيشه ها و بازيگران كه با كشيدن سيگار در رسانه هاي جمعي و بصري ايفاي نقش مي كنند. از رفتار آنان تقليد كرده و با الگوپذيري از آنان به تدريج به مواد مخدر گرايش پيدا مي كنند. در واقع روشن كردن و كشيدن سيگار توسط هنرپيشه هاي جوان و خوش چهره اين تصور و توهم را در نسل جوان حاضر ايجاد كرده است كه با كشيدن سيگار يك فرد جوان جذاب تر به نظر رسيده و بيشتر مورد توجه قرار مي گيرد.

طبق گفته های بعضی معتادین والدينشان اهل دود و سيگار بودند و با تقليد از آنان به كشيدن سيگار و مواد مخدر روي آوردند.علاوه بر مطالب ياد شده فوق، عوامل مهم ديگري در گرايش جوانان به مواد مخدر دخيل مي باشند كه مي توان به مواردي همچون: فشارهاي رواني و عصبي و خودنمايي و معروف شدن و كم نياوردن جوانان در ميان همسالان و دوستان خود.

هم چنان بیکاری و فرار از مشکلات زندگی و عدم توانایی فرد از روبرو شدن با مسایل اجتماعی موجب می شود که جوان مواد مخدر را پناهگاهی برای خود تلقی کند و به آن پناه ببرد. در اکثر کشورها معتادان هر جامعه را افراد فقیر و بیکار تشکیل می دهند و این نشان دهنه رابطه مستقیم بین فقر و بیکاری با اعتیاد است. بیکاری و نداشتن حرفه به کمک عوامل مختلف از جمله فشارهای اقتصادی ناشی از بیکاری و وجود وقت آزاد که اغلب به سبب کمبود محیط های پرورشی یا سرگرمی های ناسالم و منحرف کننده بر می گردد از عوامل بسیار موثر در جذب دوستان ناباب می باشد که زمینه ساز اعتیاد می گردد. بیکاران فقیر و دارای وضع مالی بد برای بدست آوردن کار و رفع نیازهای مالی خودشان به مواد مخدر نزدیک می شوند اما بیکارانی پول داربرای گذراندن وقت شان مجالس می گرند.

ناآگاهی و کم اطلاعی از پیامدهای مواد مخدرانسانها ومخصوصا جوانان به دلیل نقص دانش و اطلاعات در مورد ضررهای مواد مخدرقرارمیگرد.از دیگر علت های گرایش افراد به مواد اعتیاد آور شکست های روحی و عاطفی است.زمانی که فرد به دلیل شرایط سنی و بطور ناخواسته این قبیل شکست ها را تجربه کرد به واسطه ضعف و عدم اعتماد به نفس و برای فرار از موقعیت ایجاد شده مواد مخدررا تجربه می کند.

هم چنان جوانان معتاد میگویند جوانان ممکن است به ترک رابطه عاطفی یا احساسی شوند در چنین شرایطی افراد معمولا یک دوره ناراحتی و افسردگی گذرا را تجربه می کنند.این رویداد می تواند برای بعضی از اشخاص دلیلی باشد که او را به سمت مصرف مواد مخدر هدایت کند.اكثر جوانان با تصورنادرست وعدم آگاهي از مضرات مواد مخدر اين گونه تصور مي كنند كه مواد مخدر لذت جنسي را افزايش مي دهد به خاطر همين هم به مواد مخدر روي مي آورند.

دوره  جواني، دوره اي است كه جوانان آماده نوآوري و ابتكار و پرداختن به كارهاي هيجان انگيز هستند چرا كه جوانان داراي روحيه و انگيزه و نيروي زيادي براي كار و كوشش كارگيري اند نيروي دروني جوانان و هدايت آن در راههاي صحيح  و ايجاد نوآوري و ابتكار مي باشد.ازاین جهت بایدولت ونهاد های مبارزه بامواد مخدرایجاد کاروحرفه برای جوانان افزایش سطح آگا هی ونهادهای آموزشی رامهیا کنند.هم چنان ایجادمراکزمشاوره  برای خانواده جهت مهارت آموزی برای جوانان.

مویسنده:امان"جوینده"